اجرای سقف وافل از صفر تا صد

سقف وافل با تمام مزایا و محاسن آن در صورتی جوابگوی نیاز های ما است که علاوه بر طراحی صحیح، بصورت اصولی و با رعایت نکات فنی اجرا بشود. در این مقاله قصد داریم شما را با تمامی موارد و نکات مورد نیاز در اجرای سقف های وافل (یک طرفه و دو طرفه) آشنا کنیم. بصورتیکه در انتهای این نوشتار در مورد سقف وافل و شرایط اجرای آن بتوانید تصمیمات درستی اتخاذ کنید. پس تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

سقف های وافل با رفتار یک طرفه و دو طرفه چند سالی است مورد متوجه مجریان و کارفرمایان قرار گرفته و دلیل این موضوع  هم محاسن و مزایای فوق العاده این سیستم ها است. سقف وافل یک طرفه با حذف بلوک های سیمانی ماندگار، جایگزین ایده آلی برای سیستم تیرچه فوم است که صرفه اقتصادی بسیاری برای پروژه به همراه دارد.

سقف وافل دو طرفه معمولا برای دهانه های بلند بکار برده می شود که بدلیل وزن کمتر نسبت به سیستم های مشابهی همچون یوبوت و دال توپر هزینه ی اجرای اسکلت را بصورت چشم گیری کاهش میدهد. اما این سیستم ها یا هر سیستم دیگری وقتی بصورت صحیح طراحی و اجرا نشود مخاطره آفرین خواهد بود. مقوله ی طراحی را در (نحوه طراحی سقف وافل) بصورت مبسوط شرح دادیم.

[elementor-template id=”4364″]

در این مقاله هدف، تشریح مراحل، روند و نکات اجرایی برای سقف های وافل است که در صورتی که مورد غفلت واقع شود، جبران خسارت ها بسیار سخت خواهد بود. اهمیت این موضوع وقتی مصداق پیدا می‌کند که شما هرزگاهی متوجه می‌شوید که سازه ای با سقف وافل دچار مشکل شده که عموما ضعف اجرا در آنها حاکم بوده است.

دلیل این موضوع این است که این سیستم ها جزو سیستم های نوین و جدید در کشور ما بوده و مجریان هنوز با مسائل و جزئیات اجرایی آنها آشنایی ندارند.

بیشتر بخوانید: سقف وافل در اصفهان

به همین خاطر لازم دانستیم در حد توان با نگارش این مقاله ، محتوایی فنی و عملکردی در دسترس عموم قرار داده باشیم تا بلکه کمکی ناچیز به گسترش سطح اطلاعات عمومی و فنی در این سیستم ها داشته باشیم.

انواع سقف وافل

سقف های وافل به دو دسته ی یک طرفه و دو طرفه تقسیم میشوند که تفاوت در اجرای آنها به شکل و هندسه قالب ها بر میگردد. قالب های سیستم یک طرفه بصورت مستطیل شکل بوده در حالیکه قالب های رفتار دو طرفه مربع شکل هستند و نسبت به نوع یک طرفه، سقف از وزن بیشتری برخوردار هست. پس در نتیجه به ابزار و ادوات بیشتری هم نیاز دارند برای اجرا.

عامل تاثیر گذار در نحوه اجرا و ادوات مورد نیاز آنها؛ طول دهانه، ارتفاع تیرها و ارتفاع کف تا زیر سقف است که در ادامه با همه این عوامل آشنا خواهیم شد. ولی بدلیل انسجام بیشتر این مطالب، با همان دسته بندی یک طرفه و دو طرفه ادامه می دهیم و در انتها نکات خاص اجرایی را هم مرور خواهیم کرد. 

نحوه اجرای سقف وافل یک طرفه

قالب های سقف وافل یک طرفه با هندسه مستطیل شکل یا اصطلاحا تابوتی ، باعث باربری سقف صرفا در یک جهت میشوند. این قالب ها یا بصورت یک تکه بوده یا شامل چند قطعه (میانی ، فیلر و درپوش) هستند که توسط پیچ و مهره فولادی یا پلاستیکی به هم مونتاژ میشوند. این نوع قالب های مونتاژی بدلیل امکان تغییر سایز از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند.

نکته دیگر ارتفاع تیرهای بتنی است که آیا هم ضخامت سقف هستند یا بصورت آویز از زیره سقف نمایان خواهد بود (یعنی ارتفاعی بیش از ضخامت سقف دارند). این تفاوت باعث اندک اختلاف در اجرای این دوحالت ارتفاعی تیر می باشد. مراحل اجرای سقف وافل یک طرفه به همراه عکس و ویدئو بصورت کامل در ذیل قرار داده شده است :

مرحله اول : اجرای شمع بندی یا اسکافلد گذاری 

در این مرحله بسته به اینکه تیرهای سقف آویز دار هستند یا خیر ،شمع بندی (جک گذاری) یا اسکافلد گذاری انجام می شود.

در صورتیکه آویز نداشته باشیم و ارتفاع طبقه (کف تا زیر سقف) از 3.2 متر تجاوز نکند می توانیم با توجه به پلان چیدمان فتالب های وافل که از مهندس محاسب اخذ کرده ایم، بصورت مدولار و یک دست با سطحی صاف اقدام به شمع گذاری بکنیم.

ولی در صورتیکه تیرهای ما آویز داشته باشند ابتدا می بایست قالب تیرها را با توجه به ارتفاع تیرها اجرا کنیم. پس در نتیجه نیاز به ایجاد اختلاف ارتفاع در زیرسازی می باشد. اگر همه ی تیر ها اویز داشته باشند، سقف توسط تیرها و قالب آنها به پانل های مجزا تبدیل شده و شمع گذاری به دو دسته ی زیر تیرها و زیر پانل های سقف تبدیل می شوند.

برای شمع گذاری در زیر تیرها از همان جک های فلزی هم شاید بتوان استفاده نمود ولی برای پانل های سقف پیشنهاد می شود جهت مونتاژ راحت تر و ایمنی بیشتر از اسکافلد استفاده بشود. (در هیچ حالتی فاصله بین شمع ها نباید از 1.2 متر بیشتر در نظر گرفته شود)

مرحله دوم : اجرای پروفیل کشی سقف و قالب تیرهای آویز دار

در این مرحله در صورتیکه تیرهای آویز دار نداشته باشیم؛ پروفیل ها یا لوله ها بصورت سرتاسری شبکه بندی متعامد شده و فاصله ی آنها از یکدیگر بصورتی قرار داده می‌شود که زیر هر قالب کامل حداقل 3 عدد پروفیل وجود داشته باشد.

این شبکه بندی شامل پروفیل های حمال و پروفیل های نشیمن قالب ها هستند که حمال ها روی جک قرار یا سرجک اسکافلد ها قرار گرفته و بار پروفیل های نشیمن قالب را به پایین منتقل میکنند. اما در صورتیکه در سازه از تیرهای آویز دار استفاده شده باشد پروفیل کشی سقف، محدود به پانل های مختلف شده و در این نواحی بصورت منقطع اجرا می‌شوند.

مرحله سوم : اجرای قالب گذاری سقف و تیرها

پس از اجرای قالب آویز تیرها نوبت به قالب گذاری سقف وافل با توجه به ابعاد و ناحیه مشخص شده در نقشه های سازه می رسد. تعداد شناژهای مخفی در هر پانل سقف مشخص کننده ابعاد قالب های مورد نیاز یک طرفه است. قابلیت تغییر سایز و مونتاژی بودن این قالب ها به این موضوع کمک چشمگیری می کند.

برای جلوگیری از حرکت قالب های وافل پس از مونتاژ و قرارگیری آنها بر روی پروفیل ها می توان از میلگرد دوشاخه یا اصطلاحا U  شکل استفاده کرد که هزینه آنها مقداری زیاد است.

به همین خاطر این مجموعه با اختراع قفل های پلاستیکی در جهت رفع این مشکل و اکسپوز شدن نمای زیر سقف بر این چالش فائق آمده است. همانند قالب های دو طرفه می توان با همان قفل های پلاستیکی قالب های مجاور یکدیگر را به هم قفل کرد تا از حرکت آنها جلوگیری شود.

مرحله چهارم : اجرای آرماتوربندی سقف وافل یک طرفه 

در این سیستم شما با هیچگونه تیرچه پیش ساخته ای سر و کار ندارید یعنی تیرچه های سقف توسط اکیپ های اجرایی سقف وافل در محل پروژه ، اجرا و ساخته خواهد شد.

البته تیرچه ها را می توان بصورت تیرچه خام بدون پاشنه بتنی سفارش داد و پس از انتقال به کارگاه در داخل قالب ها و تیرها جایگذاری کرد ولی با توجه به ضوابط جدید مبحث نهم مقررات ملی ساختمان هزینه ای بیشتر به همراه خواهد داشت و صرفا در بحث زمان اجرا کمک ناچیزی خواهد کرد.

در این مرحله پس از اجرای آرماتور های سراسری پایین تیرچه ها و تقویتی های مربوطه، شبکه بالایی سقف اجرا شده و خاموت های تیرچه ها در محل مورد نیاز قرار داده می شوند. این نحوه اجرا هم یکی از مزیت های سقف وافل یک طرفه است یعنی اصل قابلیت کنترل کیفیت تیرچه های پیش ساخته در این سیستم بخوبی رعایت شده و تمامی مواردی فنی قابل نظارت و نمایان است.

پس از اتمام آرماتور بندی سقف نیاز است توسط نقشه بردار یا اکیپ متخصص، پیش خیز منفی مطابق با مقادیر مندرج در نقشه های مصوب اعمال و دستگاه نظارت کنترل جامعی در این مورد داشته باشد.

مرحله پنجم : بتن ریزی ، تسطیح و عمل آوری بتن در سقف وافل یک طرفه

عملیات بتن ریزی در این سقف ها بصورت پیوسته و در یک مرحله انجام می‌شود و نیازی به چند مرحله ویبره ندارند. تراکم و ویبره بتن به خوبی اجرا شده و تسطیح با کیفیت بالایی انجام میگیرد. پمپ بتن بصورت یکجا  و دپوی مصالح در یک منطقه از سقف مجاز نیست و بایستی سعی شود حداقل فشار و ضربه به سقف وارد شود. پس از گیرایش بتن و در طی زمان مندرج در نقشه های سازه می بایست عملیات کیورینگ و محافظت از بتن بصورت مستمر انجام گیرد.

مرحله ششم : دمونتاژ زیرسازی وافل یک طرفه و خروج قالب های وافل از داخل سقف 

زمان برداشتن یا دمونتاژ زیرسازی سقف وابستگی زیادی به شرایط آب و هوایی پروژه دارد و به همین خاطر آیین نامه ها مدت زمانی را برای نگهداشت قالب های اصلی و پایه های اطمینان ارائه کرده اند. البته دهانه های سقف هم عامل تاثیر گذاری در این مدت زمان است بصورتیکه هرچقدر دهانه بلندتری داشته باشیم می بایست زمان بیشتری برای اطمینان بیشتر هزینه کنیم.

تواتر برچیدن ادوات زیرسازی مشابه با تواتر مونتاژ آنهاست. برای بازکردن جک ها بهتر است از ناحیه وسط شروع کنیم زیرا توزیع نیروی بهتری دارد. باز کردن اسکافلد ها می بایست بصورت یکنواخت باشد و از آزاد کردن ناگهانی و موضعی پرهیز شود.

قالب های وافل یک طرفه بدلیل طول زیاد آنها در صورتیکه بصورت صحیح از سقف خارج نشوند دچار آسیب بیشتری به نسبت قالب دو طرفه میشوند. پس برای اجتناب از این موضوع بهتر است در چهار طرف قالب بصورت همزمان اهرم یا اعمال نیرو بشود تا خروج قالب ها از سقف تسهیل شود.

تا به اینجای این مقاله با نکات و مراحل اجرای سقف وافل یک طرفه آشنا شدیم. حال به سراغ رفتار دو طرفه و نکات اجرایی در مورد این سیستم رفته و با شرح آنها سعی در بهبود روند و شرایط اجرایی حاکم در اجرای این سیستم ها داریم :

اجرای سقف وافل دو طرفه

سقف وافل دو طرفه در مقایسه با یک طرفه دارای وزن بیشتری است ولی در عوض توانایی آن در پوشش دهانه های بلند هم بیشتر است. فرم قالب های دو طرفه عموما بصورت مربع شکل هستند کمااینکه شاید در برخی موارد بدلیل ابعاد پانل سقف ها بشکل مستطیل هم باشند ولی نه بصورت قالب های یک طرفه ، مثلا با اختلاف ابعادی در حدود 20 سانتی متر .

اجرای سقف وافل دو طرفه تفاوت چندانی با یک طرفه ندارد فقط در مواردی همچون تعداد پروفیل زیرسازی و آرماتور بندی سقف شاید اختلافاتی وجود داشته باشد. بدلیل نیاز و بازخورد گرفته شده از مجریان و مشتریان با توجه یکسان بودن مراحل ، اجرای سقف وافل دوطرفه را هم در ذیل با ذکر تصاویر و ویدئو شرح داده ایم:

مرحله اول : ساپورت گذاری و اسکافلد بندی سقف وافل دوطرفه

این مرحله اصل و اساس اجرای سقف است. مطابق با مطالب ذکر شده در مرحله اول رفتار یک طرفه، در این مرحله آویز تیرها و موقعیت آنها در صورت وجود نقش اساسی در چیدمان اسکافلد ها یا شمع ها ایفا میکنند و محل آنها تابعی از موقعیت تیرهای آویز دار است.

لازم به ذکر است در نواحی که نیاز به استفاده از اسکافلد نباشد می توان از جک های فلزی هم کمک گرفت ولی بهتر است بدانید مونتاژ زیرسازی و پروفیل کشی که مرحله بعدی است با استفاده از اسکافلد ها بسیار آسان و ایمن خواهد بود.

ماکزیمم فاصله بین هر ساپورت یا شمع بهتر است از 1.2 متر بیشتر در نظر گرفته نشود. در این مرحله بایستی به نواحی توپر سقف توجه ویژه ای بشود زیرا از وزن بیشتری برخوردار است.

مرحله دوم : پروفیل کشی یا شاسی کشی سقف وافل دو طرفه

در صورتیکه سقف ما بدون تیرهای آویز دار است یعنی تیرها هم ضخامت با سقف هستند می توان پروفیل ها یا لوله ها را بصورت سرتاسری و یکپارچه اجرا کرد. ولی در صورتی که تیر آویز دار داشته باشیم محدوده پروفیل گذاری سقف به تیرها و موقعیت آنها ارتباط پیدا می کند.

در اکثر قالب های وافل دو طرفه موجود در بازار می توان از یک پروفیل بعنوان فصل مشترک دو قالب استفاده کرد ولی بعضی از قالب ها بدلیل ضعف در ساختار و یا ابعاد زیاد نیاز به دو پروفیل در زیر هر قالب دارند.

لازم بذکر است قالب های قفلدار تولیدی این مجموعه با توجه به ساختار و هندسه آنها نیاز به تنها یه پروفیل به ازای هر قالب دارند که این امر باعث صرفه جویی اقتصادی و زمانی بسیاری می‌شود.

موقعیت قرارگیری پروفیل های نشیمن قالب ها بایستی براساس موقعیت و چیدمان قالب های مندرج در نقشه های سازه باشد تا نواحی توپر در صورت نیاز بصورت صحیح اجرا بشوند. نواحی توپر سقف وافل عنصری حیاتی در مقاومت سقف وافل هستند که توجه به اجرای اصولی آنها بسیار مهم است.

مرحله سوم : اجرای قالب گذاری سقف وافل دو طرفه

اهمیت پروفیل کشی در مرحله قبل از این جهت گوش زد شد که پایه و اساس این مرحله بوده و در صورت اشتباه در مرحله قبل باعث الزام در برچیدن پروفیل ها و چیدمان مجدد آنها خواهد شد.

قالب هاییکه بصورت اشتراکی بر روی یک پروفیل قرار می گیرند، می بایست به روشی همچون استفاده از میلگرد U  شکل به هم متصل شوند تا امکان جابجایی آنها وجود نداشته باشد.

این مجموعه با ابداع روش قفلدار کردن قالب های وافل باعث افزایش راندمان و ایمنی در استفاده از این نوع قالب ها شده است که علاوه بر سرعت و اقتصاد ، زیبایی و اکسپوز بودن نمای زیر سقف هم از دستاوردهای این طرح است.

پس از چیدمان قالب ها نوبت اجرای قالب تیرهای بدون آویز و نواحی توپر می رسد که توسط ورق یا قالب های فلزی، پلای وود یا تخته روسی قابل انجام است. یکی دیگر از محصولات ابداعی این مجموعه قالب های تخت پلاستیکی قفل دار است که قابلیت قفل شدن با قالب های وافل و قالب های فلزی را دارا می باشد.در نتیجه استفاده از این محصول می توان به سرعت بسیار زیاد و کاهش ادوات زیرسازی اشاره کرد.

 مرحله چهارم : آرماتوربندی سقف وافل دو طرفه

پس از چیدمان قالب ها در محل صحیح نوبت آرماتور گذاری سقف وافل می رسد که به نوبه ی خود اهمیت بسیار زیادی دارد. در این سیستم تیرچه خام نمی توان استفاده کرد و تمامی تیرچه توسط اکیپ اجرایی پس از اجرای تیرها ساخته میشوند. تیرچه های متعامد پس از میلگرد گذاری تحتانی و فوقانی و همچنین تقویتی های مورد نیاز ؛ توسط خاموت یا سنجاقی در برابر برش هم تقویت می شوند.

لازم بذکر است که با نشانه گذاری های انجام شده جهت استقرار آرماتورها در قالب های وافل شرکت فرازمان سرعت اجرای شبکه فوقانی سقف بسیار افزایش یافته و برای هر نوع فاصله ای پیش بینی لازم انجام شده است.

مراحل و تواتر اجرای آرماتور بندی سقف وافل را می توان بصورت ذیل خلاصه کرد :

1-اجرای آرماتور بندی تیر ها در صورت وجود

2-اجرای آرماتور بندی اجزا دیافراگم شامل: جمع کننده ها و اجزا لبه

3-اجرای آرماتوربندی سقف شامل: میلگردهای اصلی، تقویتی، خاموت ها و برش گیرها

اجرای اصولی آرماتورهای برش گیر یا اصطلاحا پانچ ها بسیار مهم است که لازم است توسط نظارت بصورت دقیق کنترل و چک بشوند.

مرحله پنجم : بتن ریزی و عمل آوری سقف وافل دوطرفه

پس از اتمام آرماتور بندی و اعمال پیش خیز مناسب طبق ضوابط مصوب توسط نقشه بردار ، نوبت به عملیات بتن ریزی می رسد. همانند رفتار یک طرفه ، این سقف هم در یک مرحله بتن ریزی انجام ، ویبره و تسطیح نهایی می شود.

بتن ریزی می بایست در یک جهت و بصورت پیوسته انجام شود. همینطور از دپوی بیش از حد بتن در یک نقطه به صورت موضعی بدلیل اعمال بار زیاد به وسایل و ادوات زیرسازی اجتناب شود.

ویبره منسجم و اصولی نقش بسزایی در کیفیت بتن و نمای اکسپوز زیر سقف دارد.

مرحله ششم : دمونتاژ و برچیدن زیرسازی سقف وافل دو طرفه

هنگامی که مجوز برچیدن و دومونتاژ سقف توسط دستگاه نظارت پروژه صادر شد (با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه) این عملیات باید بصورت تدریجی و پیوسته انجام شود تا از تحت نیرو قرار گرفتن سقف بصورت آنی جلوگیری شود.

توصیه ما در دهانه های بلند این است که به بتن سقف فرصت بیشتری جهت کسب مقاومت داده بشود. چون معمولا بتن شرایط در اجرا و طراحی یکسانی ندارد ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشد تا به مقاومت مورد نظر برسد.

تواتر مراحل قالب برداری و دمونتاژ باید براساس نحوه مونتاژ اولیه باشد تا بیشترین ایمنی در حین این عملیات ایجاد شود.خارج کردن قالب های سقف وافل دوطرفه از سقف باید از مرکز سقف بخ سمت اطراف باشد تا کمترین آسیب به آنها وارد شود.جهت سهولت در قالب برداری سقف پیشنهاد میشود به نحوی عمل شود که فاصله فرد با سقف در کمترین حالت ممکن باشد.

نکات اجرایی سقف وافل 

• در دهانه های بلند و ارتفاع زیاد کف تا کف طبقات حتما از اسکافلد یا داربست فلزی استفاده کنید چون علاوه بر ایمنی بیشتر دمونتاژ راحت تر و سریع تری خواهید داشت.
• خیز منفی یا اصطلاحا چتر سقف حتما توسط نقشه بردار یا اکیپ متخصص چک و اعمال بشود.
• در دهانه های بلند به نحوی آرماتور بندی انجام بشود که محل اورلپ آنها با هم فاصله داشته باشند و همه ی آرماتورها در یک نقطه وصله نشوند. حتی الامکان از طول بیشتری برای وصله پوششی استفاده شود.
• در حین عملیات بتن ریزی بصورت مستمر تحت نیرو قرارگرفتن جک ها و اسکافلد ها بررسی شود و در صورت ضعف نسبت به اضافه کردن جک ها اقدام بشود.
• در صورتیکه محل و موقعیت آرماتورهای تقویتی سقف بدرستی درج نشده و یا نامفهوم است از محاسب سازه استعلام مجدد بشود و حتی المقدور موقعیت آهنها نسبت به نقشه قالب گذاری مشخص شود.
• پایه های اطمینان را بصورتی قرار دهید که تا دو سقف پایین تر از سقف مورد بتن ریزی، به ترتیب 40 و 20 % جک ها در زیر این سقف ها حفظ بشود.

نتیجه گیری 

سقف وافل با انواع یک طرفه و دو طرفه که در حدود 10 سال است در کشور ما رواج یافته ، در عین سهولت اجرا و مزایای بسیاری که دارند اگر بصورت غلط و بدون رعایت کردن نکات فنی و ایمنی به  مرحله اجرا برسد مثل هر سیستم سقف دیگری خطر آفرین خواهند بود.

اجرای این سقف ها نیاز به تجهیزاتی به مراتب بیشتر از سقف های رایجی مثل تیرچه بلوک داشته و همینطور دقت و زمان بیشتری میطلبد.توصیه ما بعنوان یکی از قدیمی ترین فعالان این صنعت، استفاده از مجریان زبده و ذیصلاح است که به حداقل موارد علمی و اجرایی آشنایی دارند تا به کمک آنها بتوانید تجربه خوبی از سقف وافل داشته باشید و علاوه بر استفاده از مزیت های بی نظیر این سیستم به دیگران نیز توصیه کنید.

امید است که با طراحی و اجرای درست ، زمینه ی گسترش سیستم های نوینی همچون سیستم سقف وافل در همه عرصه های عمرانی کشور بیش از پیش مهیا شود.

لینک منبع

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]

 

سوالات متداول

• آیا بجای قوطی از لوله هم میشه استفاده کرد؟ چه تفاوتی داره؟

بله، در زیر قالب دوطرفه در صورتیکه از لوله استفاده بشود هر قالب دوعدد لوله نیاز دارد و از لوله اشتراکی نمی توان استفاده کرد. برای قالب یک طرفه تفاوتی ندارد.

• روغن نیاز داره قالب های وافل یا باید چرب بشه ؟

خیر، ساختار و هندسه قالب ها بصورتی در نظر گرفته شده است که نیاز به هیچگونه ماده روغنی جهت خروج نداشته و براحتی از زیر سقف خارج میشوند.

• خیز منفی در سقف وافل چقدر اعمال می شود؟

مقدار پیش خیز منفی در حد L/200  دهانه مورد بررسی کفایت میکند.

• آیا سقف وافل با آرماتور خاصی اجرا می شود؟

خیر، آرماتور مورد استفاده در سقف وافل مثل سایر سقف ها و اجزای سازه ای معمولی با آرماتور معمولی اجرا می شود.