سقف وافل یا دال مشبک وافل که در ایران از حدود 50 سال پیش تاکنون رواج یافته و در گذشته بیشتر با اسم سقف قابلمه ای (اشاره به شکل قابلمه ای که برعکس گذاشته شده باشد) شناخته می شد دارای پیشینه چند هزارساله در ساخت بنا های مستحکم و اعیانی در کل دنیا می باشد.
شکل ظاهری، استحکام بالا، وزن کم و صرفه اقتصادی از دلایل استفاده این سقف ها از قدیم العیام بوده و امروزه که پیشرفت صنعت ساختمان و تکنولوژی های بروز معماران را به سمت طرح های نوین با دهانه های بلند سوق داده است، تامین این خواسته با اجرای پوشش هایی همچون سقف وافل، یوبوت، اینتل دک، پیش تنیده و… امکان پذیر است.
بیشتر بخوانید:سقف وافل در اصفهان
ولی توجه به این امر مهم ضروری است که در چه سازه ای با چه خصوصیات منحصر به فردی چه سیستم سازه ای مناسب است و بطبع سقف مورد تایید برای این سیستم باید دارای چه خصوصیاتی باشد؟ اسکلت سازه هم مثل اسکلت بدن انسان ها و شخصیت آنها منحصر بفرد بوده برای همه انسان ها نمی توان نسخه واحد و ثابت پیچید. پس برای هر پروژه و مورد باید روش مخصوص و مطلوب را پیدا کرد. در ادامه به مقایسه خصوصیات همه ی این روشها میپردازیم:
سقف وافل چیست؟
سقف وافل حاصل از برخورد تیرچه های متعامد با فاصله منظم از یکدیگر در یک یا دو جهت و یک دال بتن مسلح فوقانی می باشد که به کمک قالب های مخصوص که بصورت غیر ماندگار هستند اجرا می شود.(یعنی داخل سقف دفن نمی شوند) این عملیات هندسه ای با مقطع T شکل تشکیل داده و با حذف بتن بین تیرچه ها علاوه بر زیبایی زیر سقف، سبکی و صرفه اقتصادی، کاربرد در دهانه های بلند را برای ما به ارمغان می آورد.
این سقف ها بسته به نسبت ابعاد دهانه و نوع قالب مورد استفاده به دو دسته ی وافل یک طرفه و دو طرفه تقسیم میشوند که در ادامه به شرح هرکدام خواهیم پرداخت.
پیشینه و تاریخچه سقف وافل در ایران و جهان
خرد مهندسی در تمامی ادوار تاریخ همیشه بدنبال بهترین روش ها و بهینه سازی در همه ی جنبه های رشته عمران بوده است. به همین دلیل است که با کمی کاوش در سازه ها و عمارت های باستانی ساخته شده توسط بشر در تاریخ به راحتی ردپایی از سقف های وافل با رفتاری مشابه یا شبه وافل پیدا می شود یعنی عموما دارای رفتاری دوطرفه و مجوف هستند.
بعنوان مثال می توان از تخت جمشید (پاسارگاد) در شهر مرودشت استان فارس از کشور عزیزمان ایران نام برد که به روایت باستان شناسان دارای قدمتی بیش از 2500 سال است. در این مکان ایده ی مشبک سازی سقف به وسیله ی تیرک های چوبی به خوبی نمایان است و در نوبه ی خود بینظیر و نشان از تیزهوشی و ذکاوت مهندسان و عوامل دخیل در ساخت این کاخ باشکوه است.
پیشینه و تاریخچه سقف وافل در ایران و جهان
تا به اینجای کار رزومه سقف وافل در تاریخ های خیلی دور در ایران باستان مشخص شد اما در گذشته نچندان دور هم میتوان شناسه هایی برای این کف بتنی بی نظیر در ایران پیدا کرد.
بعنوان مثال قسمت هایی از دانشگاه تهران، دارای قدمتی 100 ساله که به وسیله قالب هایی دست ساز از جنس نی با رفتار دوطرفه بوجود آمده و هنوز هم در حال سرویس دهی است.
(استفاده از سقف وافل دوطرفه در دانشگاه تهران)
این سازه پس از گذشت چندین سال بهره برداری اکنون در حال مقاوم سازی و بهسازی عملکرد است.
و چندین مورد دیگر از این دست سازه ها که عموما برای دهانه های وسیع و کاربری های ویژه در میهن ایران اسلامی در گذشته پا به عرصه وجود گذاشته اند از قبیل تصویر زیر:
(ایستگاه راه آهن اصفهان ساخته شده در سال 1345)
قدیمی ترین بنای ساخته شده در جهان با سقف وافل را میتوان به سازه ای ساخته شده در شمال آتن پایتخت یونان به نام آکروپولیس منتصب کرد که در حدود 450 سال قبل از میلاد مسیح همزمان با شکوفایی ذهنی و هنری آتن ساخته شد.
سازه ای زیبا و شکیل با جلوه ای خاص که با گذشت صدها سال هنوز پابرجاست و چشم نوازی میکند.
به جهت طولانی نشدن این نوشتار از توضیح در مورد سایر مکان هایی که در سنوات پیشین از این سقف هوشمند استفاده شده خودداری کرده و صرفا به نام محل و موقعیت آنها همراه با تصاویر بسنده می کنیم:
ایستگاه متروی واشنگتن دی سی
(تابلوی معروف آخرین وداع عیسی مسیح)
پس از آشنایی کلی با این سیستم و شرح مجموعه بناهای تاریخی در وصف پیشینه ی سقف وافل به سراغ توضیح در مورد انواع و خصوصیات و هر آنچه در مورد سقف وافل نیاز دارید، خواهیم رفت و انتظار می رود پس از مطالعه کامل این مقاله از سایت شرکت فرازمان بر همه ی جوانب سقف وافل مسلط و آگاه شده باشید:
انواع سقف وافل به چه صورت است؟
سقف وافل با توجه به نحوه چیدمان و ابعاد قالب مورد استفاده به دو دسته ی وافل یک طرفه و دو طرفه دسته بندی شده و لازم بذکر است که انتخاب هریک از این حالات به طول و نسبت ابعاد پانل سقف مورد استفاده بستگی دارد. بدین صورت نحوه ی توزیع بار مشخص شده و بهترین گزینه انتخاب شود.
از دید آیین نامه و حتی در واقعیت عدد 2 مرز بین رفتار یک طرفه و دو طرفه را مشخص می کند بدین صورت که اگر نسبت طول به عرض دهانه از این عدد کمتر باشد رفتار دو طرفه و اگر این نسبت از 2 بیشتر باشد سقف بصورت یک طرفه عمل می کند.
این موضوع بیانگر این است که بار یا نیروهایی که روی سقف قرار می گیرند، کوتاه ترین مسیر را برای منتقل شدن به تکیه گاه انتخاب می کند و ما می بایست مسیر انتقال نیروها را شناخته و به درستی درک کنیم.
نقل قول از یک بزرگ: (رسالت مهندسین عمران اطمینان از انتقال صحیح نیروها است.)
پس از شناخت رفتار برای دهانه مورد نظر خود میتوانیم قالب مطلوب و مناسب برای سقف را مشخص کرده و طرحی ایده آل تهیه کنیم.
قالب های مورد استفاده در این دو نوع سقف ممکن است از جنس پلاستیک کامپوزیت، فلز، فایبرگلاس و یا هر نوع مصالحی که شرایط اجرایی، دوام و کارایی مورد نظر را داشته باشد ساخته شده باشد.
ولی در حال حاضر قالب وافل پلاستیکی یا پلیمری به عنوان مصالح عرف استفاده می شود که با استفاده روزافزون و تکنولوژی قفلدار شدن آنها (ابداع شده توسط شرکت فرازمان) به بیشترین نرخ استفاده تبدیل شده است.
سقف وافل یک طرفه
این سقف دارای تیرچه هایی صرفا در یک راستا بوده و همانطور که از اسم آن پیداست باربری یک جهته دارد.
یعنی بارهای وارده را درجهت طول خوده تیرچه ها به تکیه گاه منتقل می کند و برای دهانه ها و کاربری هایی جوابگو است که خیز و مقاومت سقف در محدوده مورد قبول قرار گیرد.
(سقف وافل یک طرفه)
این سقف ها با توجه به حذف پرکننده های ماندگار (نظیر بلوک سیمانی ، سفالی و فوم پلی استایرن)، کیفیت مطلوب، مزیت های اقتصادی و زیست محیطی بسیاری به همراه دارد.
قالب های مورد استفاده در این سیستم به صورت مستطیلی و غیر ماندگار بوده یعنی بعد از خروج قالب ها از سقف قابلیت استفاده مجدد برای سقف بعدی را دارا می باشد.
انواع مختلف قالب وافل یک طرفه موجود در بازار در زمان نگارش این نویسه بصورت مونتاژی و یک تکه (تابوتی) است.
مدل مونتازی در قطعات با طول 53.3 سانتیمتر با عنوان میانه و 13.3 سانت به عنوان فیلر بهمراه در پوش 13.3 سانتی متری توسط شرکت فرازمان ارائه می شود که توسط پیچ های پلاستیکی مخصوص به هم متصل شده و در حدفاصل دو شناژ مخفی یا اصطلاحا پوتر ها قرار می گیرند. بهترین نوع قالب یک طرفه قابل مونتاژ نوع قفل دار است که توسط مینی پیچ پلاستیکی مخصوص قالب ها به هم متصل می شوند که به تفصیل در مقاله (تفاوت قالب وافل یک طرفه و دو طرفه) در مورد مزایای بسیار آنها بحث شده است.
این سقف ها مطابق با ضوابط تیرچه های یکطرفه در مبحث نهم مقررات ملی ساختمان و استاندارد ملی شماره 3-2909 طراحی شده و با توجه به آیین نامه های جدید حداکثر دهانه های مورد استفاده در بارگذاری های معمول و ضخامت معمول چیزی در حدود 7 متر می باشد.
منظور از ضخامت معمول ارتفاع تیرچه 30 و 35 سانت هست که با آکس های 60 و 70 سانت در حال حاضر میتوان از بازار براحتی قالب مورد نظر این ابعاد را تهیه و استفاده کرد.
این سیستم به دلیل کمک به اقتصاد ساخت و ساز در بسیاری از پروژه های انبوه سازی کشور در چندین سال گذشته گام های استواری برداشته است.
که امید است روز به روز شاهد استقبال عمومی از این سیستم باشیم که نتیجتا هدر رفت سرمایه ملی و نیروی انسانی را نظاره گر شویم.
(جدول مشخصات فنی قالب های وافل یک طرفه تولیدی شرکت فرازمان)
سقف وافل دو طرفه
مشابه با سیستم یک طرفه با این تفاوت که در جهت عمود هم تیرچه هایی متقاطع عبور کرده و تبعا در دهانه هایی که طبق ضوابط باشند و به صورت صحیح مورد استفاده قرار بگیرد باربری دو طرفه خواهد داشت و در نتیجه دهانه های بلند تری را به نسبت سیستم یک طرفه پوشش میدهد.
اضافه شدن تیرچه هایی در جهت عمود از یک سو باعث افزایش نامعینی سقف (امنیت) و از سوی دیگر باعث افزایش باربری و در نتیجه قابلیت سقف در پوشش دهانه های بزرگتری خواهد شد.
در اکثر آیین نامه های داخلی و خارجی شناخته شده است و به راحتی میتوان از مقررات موجود برای طراحی این سیستم ها بهره برد.
برای طراحی طبق مبحث نهم می توان از شرایط ذکر شده در بخش تیرچه های دو طرفه مبحث نهم مقررات ملی ساختمان استفاده کرد.
شایان ذکر است با همه گیر شدن این سیستم ما در شرکت فرازمان بر آن شدیم تا مقاله ای جامع از ضوابط و نحوه طراحی سقف وافل تهیه کنیم که در لینک (طراحی سقف وافل) می توانید جواب تمامی سوالات خود را بیابید.
(سقف وافل دو طرفه)
شکل ظاهری قالب های مورد استفاده در این سقف معمولا به صورت مربعی و از جنس پلیمر بوده و بصورت غیر ماندگار می باشد.
بدین صورت که پس از گیرایش بتن سقف و طی دوران مراقبت از سقف خارج شده و برای سقف یا پروژه دیگر قابل استفاده است.
در پروژه هایی بعضا شاهد استفاده از قالب های فلزی بوده ایم ولی در نهایت پس از آنالیز بهای واقعی و اجرایی، استفاده از قالب پلاستیکی توجیه اقتصادی بیشتری ایجاد می کرده است.
همانند قالب های وافل یک طرفه بهترین قالب وافل دو طرفه در حال حاضر قالب های قفل شونده یا قفلدار در بازار است که توصیه اکید این مجموعه در صورت قصد شما به اجرای سقف وافل دو طرفه است.
نسبت به وافل یک طرفه نیاز به ابزار کار و وسیله بیشتری برای اجرای سقف است چون وزن بیشتری دارد.
در این سیستم با توجه به شرایط سازه ای تیرهای آویز میانی بعضا قابلیت حذف شدن داشته و می توان ستون های مزاحم را هم در مواردی حذف کرد که البته نیاز به بررسی و در نظر گرفتن دقیق ضوابط دارد.
حداکثر دهانه قابل پوشش با این سیستم با توجه به طرح معماری، ستون گذاری محل تکیه گاه ها و همچنین مصالح مورد استفاده تعیین می شود.
ولی بصورت حدودی و قابل اطمینان تا محدوده ی 15 متر با بارگذاری معمول قابل اجرا می باشد.
با توجه به تبلیغات گسترده شرکت های فاقد صلاحیت و سودجو در باب سقف وافل و دهانه قابل اجرا این شرکت توصیه دارد که همواره هر گونه اطلاعات و خدمات در مورد سقف وافل از قبیل: اجرا، خرید قالب سقف وافل، طراحی سازه و… را از مجموعه های خوشنام و کارآزموده با بررسی کامل سابقه آنها درخواست نمایید.
مزایای سقف وافل چیست؟
آیا تابه حال از خود پرسیده اید که چرا سقف وافل نسبت به سیستم هایی همچون یوبوت، اینتل دک، کوبیاکس و… بسیار سریع تر همه گیر شده و مراحل گسترش در بین سازندگان مطرح، بزرگ مقیاس و شخصی ساز را خیلی زود پشت سر گذاشته است؟
پاسخ این پرسش بسیار واضح و روشن است که اگر چنانچه سیستمی حداقل های مورد نیاز مصرف کنندگان را ارضاء نکند خیلی سریع بازنشسته شده و از اقبال عمومی بی نصیب می شود.
همینطور که در سالیان اخیر بسیاری از سقف های نوظهور پس از پشت سر گذاشتن چندین پروژه کنار گذاشته شده و یا حتی در نطفه مخفی شده و فرصت ارائه هم پیدا نکردند.
ولی مزایای سقف وافل به درستی از چشم ریزبین و توجیه گرای سازندگان متخصص عبور کرده و درحال تبدیل شدن به سقفی رایج در ایران و حتی همسایگان کشور ما است.
مزایا سقف وافل چیست؟
سقف وافل قطعا دارای مزایای منحصر بفرد و زیادی بوده که توانسته این چنین محبوب و مقبول عموم واقع شود. به اختصار عرض می نماییم:
- دارای وزن کم بدلیل حذف بتن کم کارآمد در نتیجه امکان پوشش دهانه های بلند: قالب ها عامل ایجاد حفره ها بوده و کاهش وزن با ماکزیمم دهانه رابطه معکوس دارد.
- کیفیت ساخت تیرچه ها ملموس و قابل کنترل است: تیرچه ها در محل ساختمان توسط مجری سازه ساخته می شوند.
- بتن ریزی در یک مرحله و پیوسته: بدلیل یک پارچه بودن قالب ها امکان شناور شدن آنها در هنگام بتن ریزی وجود ندارد.
- دیافراگمی صلب (بسته به پلان)و دارای عملکرد مطلوب لرزه ای
- دارای ایمنی بالایی در برابر حریق و آتش سوزی است. (حداقل 3 ساعت)
- حذف ستونهای مزاحم در معماری و قابلیت جانمایی بهتر و بیشتر پارکینگ ها
- عدم نیاز به نیروهای مختصص بصورت ویژه
- اجرای ساده با وسایل و تجهیزات عرف بازار
- ایجاد نما و جلوه بصری زیبا در زیر سقف بدلیل سطح اکسپوز قالبها
- اقتصادی و بهینه شدن مصالح مصرفی در اسکلت سازه بدلیل کاهش بار مرده سقف
- عدم استفاده از بلوکها و مصالح ماندگار و دفنی و کاهش مخاطرات زیست محیطی
- در نوع دوطرفه بدلیل توزیع بار در دوجهت دارای عملکرد بهتری میباشد
- قابلیت حذف آویزهای میانی با توجه به طرح معماری و افزایش ارتفاع مفید طبقه
معایب سقف وافل چیست؟
همگی به این مسئله واقف هستیم که هیچ روش و سیستمی در هیچ کجای دنیا بدون عیب و نقص نیست و سقف وافل هم از این شرایط مستثنی نبوده و دارای معایبی هرچند کم اهمیت بوده و هست.
معایب این سیستم در کنار مزایای فراوانی که دارد می بایست برای هر طرح و شرایط اجرایی؛ برای هر پروژه مستدل و امکان سنجی شود.
ما به عنوان طراح، تولید کننده، مجری و مجموعه ای که دارای چندین سال تجربه و تخصص در امور سقف های مجوف و مشبک بوده معایب این سیستم را برایتان شرح داده ایم تا در کنار موارد ذکر شده با تحلیل هوشمندانه به انتخاب درست دست پیدا کنید.
- تحمیل هزینه مختصر به پروژه بدلیل قصد کارفرما به استفاده از کناف و دوپوش یا سقف کاذب (هزینه کناف سقف وافل چقدر است؟)
- الزام به تهیه قالب وافل جهت ایجاد و (اجرای سقف وافل (که این امر هم می تواند به پیمانکار واگذار شود بدین صورت که تهیه قالب مورد استفاده در اجرای اسکلت به مجری این سقف سپرده شده و این شخص بدلیل استفاده به صورت مکرر، مشمول هزینه کمتری خواهد شد.
- نگرانی کارفرما بابت مجری مجرب این سیستم
در گذشته نه چندان دور یکی از معضلات شایع شده بین کارفرمایان عدم وجود مجری متخصص بود که با توجه به گسترش روزافزون استفاده از این سیستم، روزبه روز بر تعداد اکیپ های مجری اضافه شد.
این شرکت نیز تمام تلاش خود را برای پشتیبانی و آموزش رایگان در مورد نحوه ی اجرا با محصولات تولیدی این شرکت و نیز مشاوره در مورد اجرا با سایر محصولات موجود در بازار به کار بست. به صورتی که در حال حاضر کمتر اکیپی را سراغ دارید که توانایی اجرای این سیستم را در کنار سایر سیستم ها نداشته باشد.
- کیفیت پایین و عملکرد ضعیف قالبهای وافل موجود در بازار همواره یکی از مواردی است که باعث تحمیل هزینه و سرخوردگی کارفرمایان عزیز شده است. البته این شرکت با ارائه ی ایده قفل دار کردن قالبها و همچنین پشتوانه تجربی و علمی در بحث تولید قالب های وافل این ضعف سیستم را نیز تا حدودی برطرف کرده است.
برای تاکید مجدد قابل ذکر است که برای مقایسه معایب و مزایای سقف وافل با هر سیستم دیگری نیاز است که همه ی جوانب و نکات آنها بررسی شود و بهترین انتخاب گزینش شود که برای نیل به این هدف ما می توانیم برای هر پروژه ای که نیاز شما باشد مطالعات توجیهی ارائه کرده و یارای شما در این امر باشیم.
کاربرد سقف وافل
سقف وافل قابلیت کاربرد در کلیه ساختمان ها با هرنوع کاربری، با هرنوع اسکلت سازه ای (فلزی،بتنی)، هر طرح معماری و ارتفاعی را دارا می باشد ولی این سقف عموما در سازه های با دهانه های بلند استفاده می شود.
سقف وافل علاوه بر اینکه دهانه های بلند را پوشش میدهد جلوه ای زیبا و چشم نواز در زیر سقف پدید می آورد. موردی که همگان بر آن واقف اند این است که ایجاد دهانه های بلند مستلزم صرف هزینه های زیادی است که در سیستم سقف وافل بدلیل حذف بتن کم کارآمد و در نتیجه کاهش وزن و مقرون به صرفه شدن سقف و اسکلت این نقیصه تا حد امکان مرتفع شده است.
در ادامه صرف نظر از عوامل دیگری که در انتخاب نوع سیستم پوشش سقف دخیل هستند همچون: طرح معماری، در دسترس بودن مصالح مطلوب، اکیپ اجرایی، نحوه و شرایط اجرا، بودجه و… به کاربری های مورد استفاده این سقف می پردازیم:
کاربری های تجاری
در پاساژها، مراکز تجاری، نمایشگاه ها و… همواره نیاز به دهانه های بلند محسوس بوده است و معمولا بدلیل مساحت و زیربنای زیاد صرفه اقتصادی یکی از عوامل تاثیر گذار در انتخاب سیستم سقف بوده است.
کمااینکه با ضوابط شهرسازی و طرح تفضیلی جدید، تامین پارکینگ مورد نیاز مراکز تجاری در طبقات منفی در سطح اشغال موجود اجتناب ناپذیر بوده و با استفاده از دهانه های بلند می توان پارکینگ بیشتری تامین نمود و ستون های مزاحم را حذف کرد. لازم بذکر است در این مقاصد کاربری به دلیل انبوه تاسیسات عبوری اجرای سقف کاذب که به نقیصه ای برای سقف وافل تبدیل شده ناگزیر است که استفاده و توجیه طرح را دو چندان میکند.
پارکینگ ها، سینما، سالن های آمفی تاتر و اجتماعات و …
وجود ستون در سالن های کنفرانس و اجتماعات، سینما ها و… همواره یکی از مخرب ترین و زننده ترین المان های سازه ای در این مکان هاست.
(کاربرد سقف وافل در پارکینگ طبقاتی)
در این نوع کاربری ها میتوان بخوبی بر روی ظرفیت و قابلیت های سیستم سقف وافل اتکا کرد و در کنار توجیه اقتصادی و ایمنی، فضاهایی خارق العاده و ایده آل خلق کرد که ویژگی های بصری آن نگاه هر بیننده ای را برای دقایقی چند خیره نگه دارد. تالارها و مساجد می توانند در زمره این کاربری ها قرار گیرند.
کاربری مسکونی
با پیشرفت و همه گیر شدن استفاده از سقف وافل کاربری های مسکونی هم علاوه بر مواردی که نیاز و توجیه مناسبی برای استفاده از این سیستم وجود نداشته باشد بدلیل کیفیت مناسب اجرا، زیبایی زیر سقف، حذف آویزهای میانی و عملکرد بهتر ثقلی و لرزه ای به نسبت سیستم سنتی رفته رفته به استفاده از این سیستم تمایل پیدا کرده اند.
به جرات میتوان گفت سقف وافل به یکی از محبوب ترین ها در بین انبوه سازان مطرح و کارفرمایان بخش خصوصی تبدیل شده است.
(نمونه اجرای سقف وافل توسط شرکت فرازمان)
بیمارستان ها و ساختمان های اداری
در این نوع کاربری ها بدلیل حجم و ازدحام جمعیت ارتعاش سقف به عنوان عضو سرویس دهنده مورد توجه واقع میشود و همانطور که مستحضرید ارتعاش رابطه مستقیمی با خیز و تغییر مکان سقف دارد که با توجه به مقاومت زیاد و خیز کم سقف وافل گزینه مطلوب برای این کاربری ها میباشد. (نمونه کاربرد در بیمارستان شهرک سلامت اصفهان با زیربنای بیش از 130 هزار مترمربع)
همچنین انبوه متعلقات تاسیسات مکانیکی و الکتریکی عبوری از زیر سقف استفاده از دوپوش و سقف کاذب را اجتناب ناپذیر میکند. پس چه بهتر که در کنار کیفیت و ایمنی لرزه ای و ثقلی مطلوب نقص سقف وافل در الزام به استفاده از سقف کاذب در این کاربری ها خط بخورد و سازه ای داشته باشیم که در برابر حریق و صوت به خواسته های ما پاسخ قانع کننده بدهد.
حداکثر دهانه سقف وافل چقدر است؟
سقف وافل هر دهانه ای را پوشش میدهد! این کلیشه ای است که شاید در تبلیغات مجذوب آن شده باشید. (آهسته حرکت کنید) اما آیا در واقعیت هم این امر صحت دارد؟ برای پاسخ به این سوال نیازمند اطلاعات بیشتری هستیم پس تا آخر این مقاله ما با همراه باشید.
مواردی که در پاسخ به این پرسش باید مدنظر قرارگیرد:
حداکثر دهانه این سیستم که معمولا در رفتار دوطرفه مورد بحث قرار می گیرد به عوامل بسیاری بستگی دارد که باید همگی مثل قطعات یک پازل در کنار هم قرار بگیرد تا موضوع روشن و مسیر مشخص شود.
-یکی از این عوامل تاثیر گذار طرح معماری است. بسیاری از طرح های و نحوه ی ستون گذاری ها بصورتی می باشد که به شخص القا میکند که نیازمند ابعاد و ضخامت زیادی از سقف وافل برای جوابگویی این دهانه است. اما در واقعیت دهانه ای که کنترل کننده و تصمیم گیرنده خواهد شد با تفکر ما تفاوت دارد.
پس برای رسیدن به یک طرح ایده آل بهترین روش، ایجاد ارتباط نزدیک بین معمار و محاسب است تا بتوان از ظرفیت ایمن سازه استفاده کرد و معمار نیز خواسته های خود را به بهترین نحو تامین کند.
-مورد دیگر بارهای وارد بر سقف، کیفیت مصالح و هندسه سقف وافل است که مورد استفاده قرار میگرد و بر ظرفیت این سیستم برای پوشش دهانه مورد نظر تاثیر خواهد گذاشت.
حداکثر دهانه سقف وافل چقدر است؟
موارد مطرح شده بیانگر این است که گفتمان های دیکته شده در مورد دهانه های قابل پوشش توسط سقف وافل ، قابلیت تعمیم به کل را ندارد و باید در مورد هر طرح به طور ویژه قطعات پازل را کنار یکدیگر بچینید.
اما اگر بخواهیم بصورت کلی و با فرض شرایط مطلوب تکیه گاهی و بارگذاری به این سوال جواب دهیم میتوانیم دهانه 12 متر را به عنوان مبنا و خط قرمز برای این سقف عنوان کرد که آن هم مستلزم طراحی و اجرای درست و اصولی است.
در صورت نیاز به اطلاعات میتوانید نقشه های یا طرح و ایده معماری خود را برای ارسال کرده و بهترین پیشنهاد برای سقف سازه را (نه صرفا وافل) از ما به همراه دلایل و توجیهات دریافت نمایید.
نحوه اجرای سقف وافل به چه صورت است؟
تبدیل یک طرح خوب از نقشه و روی کاغذ به واقعیت مستلزم انجام یکسری عملیات منسجم و حساب شده در اجرا بوده و بی شک یکی از مهم ترین عوامل در رسیدن به مزیت های سقف وافل، یک اجرای بی عیب و نقص می باشد. پس از اینکه شرایط طراحی سازه و ابعاد قالب های موجود در بازار منجر به انتخاب قالب مورد نظر گردید، گام های اجرایی سقف وافل به شرح زیر خواهد بود:
- اجرای قالب آویز تیرها و اسکافلد گذاری در موقعیت های مورد نیاز با توجه به موقعیت قالب گذاری سقف و تیرها
یکی از مراحل اساسی در اجرای این سیستم مرحله ی ساپورت گذاری است که در این مرحله تیرهای با ضخامت بیشتر از سقف یا اصطلاحا آویز دار مشخص شده و با توجه به طول و موقعیت آنها اسکافلد گذاری در دهانه های مورد نیاز با فواصل مشخص انجام می شود.
نکته قابل توجه این است که در محل هایی که دال توپر اجرا می شود می بایست به زیرسازی سقف وافل به دلیل وزن بیشتر توجه ویژه شود.
اجرای قالب آویز تیرها و اسکافلد گذاری
- پروفیل کشی و زیربندی در محل های نشیمن قالبهای وافل با توجه به نقشه های سازه
همواره می بایست در نقشه های سقف وافل جزئیاتی تحت عنوان نقشه چیدمان قالب های وافل یا نقشه قالب گذاری از طرف محاسب سازه قرار داده شده تا محل هایی از سقف که نیروی زیادی تحمل میکند یا در برش ضعف دارد (نواحی توپر) بصورت صحیح با ابعاد طراحی شده اجرا شود.
این جزئیات مبنای پروفیل کشی سقف خواهد شد. این پروفیل ها یا لوله ها یا هر نوع ابزار دیگری بصورت دو شبکه متعامد اجرا می شود. فاصله شبکه بالایی از هم معمولا تابع آکس تیرچه ها است ولی شبکه زیرین میتواند با فاصله بیشتری اجرا شود. (نهایت120 سانت)
پروفیل کشی و زیربندی
- قالب گذاری و ایجاد نواحی توپر و مشبک سقف وافل
همینطور که قبلا ذکر شد در این مرحله هم نقشه قالب گذاری روشن کننده مسیر بوده و با توجه به فواصل و مبنا گذاری های مندرج در آن قالب های وافل در محل موردنظر قرارداده شده و توسط قفلهای پلاستیکی یا آهنی یا سیم و میلگردهای U شکل از زیر به هم متصل می شوند.
- آرماتوربندی تیرها، سقف و اجزای آن (کالکتورها، اجزاء لبه و تقویتی های سقف)
این مرحله همانند دال های معمولی انجام شده و تفاوت خاصی با سایر سیستم ها ندارد. تنها تفاوت آن با سیستمی مثل تیرچه بلوک این است که تیرچه در محل پروژه توسط نیروهای آرماتوربند تولید می شود و نیازی به خرید تیرچه آماده نیست.
آرماتوربندی تیرها
- تراز نهایی تیرها و سقف و همچنین اعمال پیش خیز منفی (نصب پایه های اطمینان)
مقدار مورد نیاز پیش خیز با توجه به طول دهانه مشخص شده و معمولا در نقشه های سازه موجود است ولی به عنوان مثال میتوان از فرمول طول دهانه تقسیم بر 300 برای پیش خیز یا اصطلاحا چتر سقف استفاده کرد. (تجربی)
- بتن ریزی، ویبره و تسطیح بتن در یک مرحله
بتن ریزی توسط انتقال به طبقات با پمپ هوایی یا زمینی انجام و بصورت پیوسته میتواند انجام شود و نیازی به بتن ریزی دومرحله ای یا چند مرحله ای نخواهید داشت.
- دکفراژ زیر سازی پس از گذشت زمان مقرر شده و قالب برداری نواحی توپر و مشبک
برچیدن زیرسازی باید به نحوی انجام شود که تقدم و تاخر مونتاژ به همان صورت انجام شده باشد. هرچقدر در زمان مونتاژ دقت و آینده نگری در عملیات را در نظر گرفته باشیم موقع دمونتاژ کار ما به مراتب سهل و آسانتر خواهد بود.
- عمل آوری و حفاظت از بتن طبق دستور و ضوابط مندرج در نقشه های مصوب
سقف های وافل در زمان برودت هوا به مراتب نیاز به زمان بیشتری برای به مقاومت رسیدن نیاز دارند به همین خاطر توصیه می شود در حد امکان بصورت محدود پایه های اطمینان در زیر سقف تازه اجرا شده نگهداری شوند.
نمای زیر سقف وافل
نمای ایجاد شده در اثر حفره هایی منظم، بدون شیرابه و اکسپوز در سقف وافل بدون شک علاوه بر القای کیفیت اجرای سازه اثری هنری محسوب می شود. در ادامه شما را با چند اثر هنری اجرا شده توسط این مجموعه آشنا میکنیم:
پروژه پارکینگ طبقاتی خیابان پروین(شرکت عقیق نقش جهان)
این پروژه با زیربنای 16000 متر مربع با کاربری پارکینگ در سال 1400 توسط این مجموعه اجرا و هم اکنون در حال بهره برداری است.
پروژه تجاری-اداری استاد فرشچیان
دهانه 16 متر در این پروژه با کمک تیرهای آویز دار به بهترین نحو این مجموعه در سال 1400 اجرا و تحویل گردید. زیربنای پروژه در حدود 3600 مترمربع در 8 طبقه در مجاورت زاینده رود اصفهان احداث شده است.
پروژه مسکونی کمال اسماعیل
در اکثر پروژه های لوکس سازی بخاطر بکارگیری معماران زبده و میل ایشان به عدم ایجاد ستون های مزاحم اجرای دهانه بلند توسط سقف وافل ناگزیر است این پروژه را میتوان در دسته این گروه ساختمان ها درنظر گرفت که دهانه 14 متر برای آن در بهترین حالت اجرا شد.
پروژه تجاری اداری خرم اصفهان(شرکت آیینه خانه سپاهان)
کارفرمای این پروژه که یکی از شرکتهای خوش آوازه در حوزه انبوه سازی در اصفهان است در تمامی پروژه های سقف وافل را انتخاب و استفاده می کند.
این پروژه در سال 1399 با زیربنای 25000 مترمربع توسط شرکت فرازمان اجرا و تحویل قطعی شد.
برای مشاهده دیگر پروژه های اجرایی این شرکت به سمت (همه پروژه ها) در سایت مراجعه نمایید.
آیا سقف وافل در سازه فولادی قابل کاربرد است؟
بی شک یکی از محبوب ترین و سریع ترین سیستم های ساخت و ساز اسکلت های فولادی هستند.
سقف های متداول در این سیستم ها عبارتند از: عرشه فولادی، کامپوزیت و یا تیرچه فلزی یا همان کرومیت که در همه ی اینها نیاز به تیرهای میانی جهت اجرا با این سیستم ها اجتناب ناپذیر است و کما اینکه دهانه های محدودی را هم توانایی پوشش دارند و با افزایش طول دهانه ها هزینه ی تحمیل شده بصورت تصاعدی افزایش پیدا خواهد کرد. در نتیجه اجرای دهانه های بلند در سازه های فلزی معضل همیشگی بوده است.
سقف وافل خصوصا در نوع دوطرفه کمک شایانی به مرتفع شدن این مشکل نموده است.
سقف وافل را در سازه های فولادی می توان به دو صورت با و بدون تیرهای میانی اجرا نمود که هرکدام از اینها با توجه به نیاز ارزه ای و شرایط طرح و اجرا توسط مهندس محاسب سازه انتخاب می شوند.
در سیستمی که تیرهای میانی وجود نداشته باشند ستونها معمولا ثقلی طراحی شده و باربری جانبی برعهده دیوار برشی بتنی یا فلزی و یا مهاربندهای فولادی قرار خواهد گرفت.
مشکل ارتعاش و حریق در این سازه ها تا حد زیادی حل شده و در صورت وجود طبقات منفی در صورت احراز شرایط و ضوابط مندرج در استاندارد 2800 زلزله، میتوان به کمک سقف وافل دهانه هایی بزرگ و بدون آویز تیر (دال تخت) داشته باشیم.
نتیجه گیری
سقف وافل به عنوان یکی از انواع پوشش های سقف سازه ها با قابلیت های معماری و مزایای اقتصادی بسیاری که دارد از هزاران سال پیش مورد استفاده بشر بوده و تاکنون ساختمان های بزرگ و بسیاری با این سیستم سقف ساخته شده است.
مهم ترین مزیت آنها صرفه اقتصادی در ایجاد دهانه های بلند است.
یعنی اگر به اجرای دهانه بلند نیاز داشته باشید بی شک یکی از بهترین گزینه ها سقف وافل آنهم از نوع دو طرفه است چون سقف وافل یک طرفه دارای محدودیت کاربرد تا حدود دهانه 8 متر را دارا می باشد ولی سقف وافل دو طرفه را برای دهانه های تا حدود 14 متر هم می توان استفاده کرد.
عامل ایجاد این قابلیت برای سقف وافل کاهش وزن بتن سقف است که برای این کاهش وزن بتن از قالب وافل که بصورت غیر ماندگار در سقف هستند استفاده می شود.
کاهش وزن سقف عامل مهمی در کاهش وزن آرماتور و بتن مصرفی برای سایر اعضای سازه مثل : فونداسیون ، تیرها و ستون ها دارد که این خود باعث صرفه اقتصادی است.
طرح شبکه ای در نمای زیر سقف و پتانسیل های دکوراتیو برای زیبایی سقف وافل از دیگر مزایای این سیستم است.
با توجه به موارد ذکر شده در این مقاله و واقعیت های بازار ساخت و ساز شاهدیم که رزو به روز به تعداد طرفداران این سیستم اضافه می شود ولی اینکه آیا سقف وافل برای ساختمان شما مناسب است یا خیر نیاز به بررسی شرایط پروژه شما دارد.
برای این منظور می توانید با واحد طراحی فرازمان تماس گرفته و درخواست مشاوره توجیهی بدهید.
این مجموعه همواره سعی در ارائه بهترین پیشنهادات و محصولات به کارفرمایان محترم و فهیم داشته و با سبد تولیدی متنوع در این امر ثابت قدم بوده است.